تأثیر آموزش در بستر فضای مجازی :دوران کودکی حساس‌ترین مرحله رشد خلاقیت است و کودکان امروزی اولین نسلی هستند که در فضای مجازی بزرگ می‌شوند.
تعلیم و تربیت انسان را فقط برای زندگی آینده آماده نمیکند بلکه تربیت خود جنبه ای از زندگی است که فرد باید در آن تحول یابد؛ بنابراین اگر یکی از اهداف بلند مدت تعلیم و تربیت آماده کردن دانش آموزان برای قبول تغییرات سریع اجتماعی باشد باید آنها را با ذهنی باز، منعطف و توانا برای ترکیب کردن نوین اطلاعات پرورش داد، یعنی آنها را به انسانی خالق تبدیل کرد. چادا معتقد است که ما به نوع متفاوتی از فرایند تفکر در تعلیم و تربیت نیاز داریم تا بدین واسطه قادر باشیم در تغییرات سریع و بزرگ دنیا وارد عمل شویم؛ بنابراین در تعلیم و تربیت بیشتر به پرورش ذهن و مهارتهای تفکر خالق نیاز است تا تربیت افراد برای کارکردن و هنجارمندی. لذا اگر داشتن خلاقیت برای ادامه زندگی ضروری است روش آن نیز آموختنی است. پس بهتر است زمینه آن فراهم گردد و برای پرورش مهارتهای خلاقیت ، الزام و ضروری است که در زمان مناسب به افراد آموزش داده شود و چه زمانی مناسب تر از دوران کودکی که ذهن در حال شکل گرفتن است و سنگ بنای اولیه تفکر در آن گذاشته میشود.
تأثیر آموزش در بستر فضای مجازی بر خلاقیت کودکان
خلاقیت یعنی توانایی اندیشدن درباره امور به راههای تازه و غیر معمول و رسیدن به راه حلهای منحصربه فرد برای مسائل. خلاقیت یعنی توانایی تشخیص یا تدارک راه حل های اصیل و متنوع برای مسائل. معلم مهمترین عامل مؤثر در رشد یا تضعیف خلاقیت است. عدم شناخت کافی معلمان از خلاقیت باعث میشود نه تنها آنان در برانگیختن توان خلاق دانش آموزان موفقیتی به دست نیاورند بلکه این توانایی را تضعیف و حتی نابود سازند تحقیقات نشان داده است که معلمان عموماً، به سبب نداشتن شناخت نسبت به خلاقیت در تشخیص دانش آموزان خلاق موفق نیستند، نگرش مناسبی نسبت به خلاقیت نشان نمیدهند و از روشهای تدریس خلاق بهره نمی گیرند.
ارتباطات و اطلاعات نوین به ویژه اینترنت و قلمروهای چندکاربری توانسته است دنیای نوینی را پیش روی معلمین و دانش آموزان قرار دهد. استفاده از فناوری به یادگیرنده کمک کرده است تا بتواند به سوی نوین شدن حرکت کند. در واقع فناوریهای نوین، امکانات بسیار منعطف و بزرگتری را برای مشارکت خلاق فراهم آورده است. برای آزمون این ادعا مطالعه ای در یکی از مدارس شهر لیورپول انگلستان در سال 1999 انجام شد و نتایج نشان داد که استفاده از اینترنت در پروژه های هنری به دانش آموزان این قابلیت را داد که بتوانند از اشیای فیزیکی برای خلق تصاویر دیجیتالی استفاده کنند. نتیجه این جستجوگری ها این بود که دانش آموزان توانستند ایده های هنری بیشتری را تولید کنند. در تحقیق دیگری که در دانشگاه بریتیش کلمبیا (2008) انجام داد، بیان کرد که تلویزیون زمانی میتواند موجب ارتقای مهارتهای اجتماعی و مهارتهای خلاقانه در کودک باشد که برنامه های مفیدی داشته باشد.
فناوری دیجیتالی و جامعه شبکه ای افراد را به سوی زندگی سوق داده که در آن میتوان با اتخاذ نقشی فعال و خلاق، به صورت فردی یا جمعی در ساختن چیزی جدید سهیم بود در فرایند هم آفرینی شرکت کرد و به خودیابی خویشتن کمک کرد. کیفیت آزادی بخشی اینترنت، کاربران اینترنتی را دعوت میکند تا به تفکر، تجربه، بازی، فعالیت های گروهی و ارتباط بپردازند. اینترنت همواره محیطی را خلق کرده که همگان میتوانند با تکیه بر تواناییها و استعدادهای خود، دست به ابداع و خلاقیت بزنند. از میان رفتن محدودیت مکان و زمان، فقدان کنترل و انتقاد، ناشناس ماندن، امکان خیال پردازی و تنوع گوناگون محیط های اینترنتی فرصت مناسبی را برای بروز خلاقیت فراهم میکند.
آموزش مجازی یا به عبارت دیگر آموزش الکترونیکی با بهره گیری از پیشرفت های صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات از راهکارهای نوین توسعه عدالت آموزشی در دنیای معاصر به شمار می رود و بنابر اعلام کارشناسان و متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات تا سال 2020 آموزش مجازی بر فضای الکترونیک روش متعارف آموزشی در جهان خواهد بود. کارشناسان میگویند یادگیری به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات زمینه ای را به وجود می آورد که در آن میتوان اطلاعات موجود را دستکاری کرد یا تغییر داد. یادگیری در این روش، تولید محصولات جدید است نه بازگرداندن اطلاعت دریافت شده و بدون تغییر. در این نوع یادگیری راه حل های جدیدی برای مسائل پیدا میشود.
با توجه به جذابیت هایی که فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان دارد باید به این پدیده به جای تهدید به عنوان یک فرصت نگریست و به خانواده ها، مربیان، کودکان و نوجوانان نحوه استفاده صحیح و مناسب از این فضا را آموزش داد. آموزش در بستر فضای مجازی بر خلاقیت کودکان پیش از دبستان مؤثر است؛ بنابراین شایسته است بر ضرورت پیشی گرفتن برنامه های آموزشی برای پرورش خالقیت کودکان در بستر فضای مجازی مناسب تأکید شود.
در تبیین مؤثر بودن آموزش در بستر فضای مجازی بر خلاقیت کودکان پیش از دبستان به طورکلی میتوان گفت: اینترنت دریایی بیکران از انتخاب است تا پیش از اختراع اینترنت راه های بروز خلاقیت فردی محدود بودند. در آن دوران ما می توانستیم با نوشتن، نواختن، نقاشی کردن، آواز خواندن، بافتن و تراشیدن، خلاقیت خود را بروز دهیم که این گزینه ها هم در اختیار همه نبودند. ولی بعد از تولد اینترنت، تقریباً هیچ محدودیتی برای هیچکس وجود ندارد و راه های بروز ایده های فردی به شکل غیرقابل باوری افزایش پیدا کرده اند.
لذا پیشنهاد میشود که مربیان به خوبی از این بستر برای پرورش خلاقیت استفاده کنند. امروزه دغدغه تمامی مردم دنیا تأثیرات این فضا روی کودکان است. چرا که هیچکس به درستی نمیتواند پیش بینی کند که در آینده چه خواهد شد و این نسل به کجا خواهد رسید؛ بنابراین پیشنهاد میشود با تدوین برنامه هایی مدون و قوانینی ساده توسط متصدیان از تهدید فضای مجازی کاست؛ و آن را به بهترین فرصت برای پرورش نسل خردسال امروزی تبدیل کرد. تفکر کودکان پیش دبستانی و دبستانی، تفکر عینی است در فضای مجازی تصاویر، انیمیشن، ویدئوهای آموزشی مناسب وجود دارد که میتواند در اختیار کودکان قرار گیرد تا بتوان به شیوه فعال به آموزش آنان پرداخت. آموزش فعال، از روش های پیشنهادی پیاژه در تربیت خلاق کودکان به حساب می آید.
اینستاگرام نوید صدرا: @navidsadra1390
گردآورنده: فرزانه سیفی
بدون دیدگاه