نقش و اهمیت زبان آموزی در پیش دبستانی

* زبان آموزی پیش دبستانی *

💛 کودک اولین درس های زبان آموزی را معمولاً در خانه شروع می کند. مراکز پیش از دبستان نقش بسیار مهم و اساسی در رشد زبان کودکان  دارند که می توان به مهد کودک و پیش دبستانی نوید صدرا اصفهان اشاره کرد. هرچه فاصله سنی اطرافیان کودک بیشتر باشد ، کودک نیاز بیشتری به سخن گفتن خواهد داشت و در نتیجه پیشرفت بیشتری در زبان می کند . این فضا گاه کودک را برای همیشه خاموش می کند و از سخن گفتن ، که تا این زمان به خوبی از عهده آن برآمده بود ، باز می دارد و گاه بیش از پیش امکانات و انگیزه های سخنوری و کودکان و بین خود کودکان برقرار باشد تا کودک در این مکان احساس آزادی بیشتری برای بیان افکار و عقاید خود بکند. در کار آموزش زبان ، مربی مانند والدین و گاهی بیشتر از آنها بر روی بچه ها تأثیر دارد . صدای مربی و طرز بیان او و نحوه تلفظ کلمات و خیلی از رفتارها و مهارتهای زبانی او سرمشق و نمونه ای برای کودکان می باشد .خصوصیات زبانی مربی اغلب از طرف بچه ها مورد تقلید قرار می گیرد . این تقلید و تأثیرپذیری ، در کلاس های پایین تر بیشتر است . یک پیش دبستانی خوب باید ضمن فراهم آوردن فرصت برای خود گردانی ، استقلال و آزادی عمل و فراهم آوردن  فرصتهای متنوع  یادگیری  مهارتهای زبانی و ارتباطی و تضمین کیفیت در این فرصت ها و هدایت یادگیری کودکان زمینه پیشرفت آنان را در کلیه مراحل تحصیل ونهایتا زندگی را فراهم می کند .

💚 تحقیقات علمی نشان داده است که : در پنج سال اول زندگی مهمترین هدف برای زبان آموزی گسترش دامنه لغات و یادگیری رمزهای گفتاری است . کودک در این دوران برای هر چیزی که احساس می کند ، می خواهد کلمه یا نامی یاد بگیرد . در این سنین کودک شیفته شنیدن داستان است و خوب می تواند به شرح حالهایی که متناسب با ذوق و رغبت اوست ، گوش فرا دهد . در این دوره انتظار ما از کودک ، در زمینه  زبان ؛ برقراری ارتباط کامل با والدین و همبازی ها، شرکت در محاوره های کودکانه ، بیان داستان و گوش دادن به شرح حال ها می باشد .

💚 اهمیت و هدف زبان آموزی در کودکان

هدف اساسی از زبانی آموزی آن است که فراگیران بتوانند در گفت و شنودها شرکت کنند و با هم ارتباط برقرار نمایند. احساسات و نظرات خود را بیان کنند. از  کلام موزون و آهنگین لذت ببرند.زبان تنها شرط و تنها عامل مؤثر در فعالیتهای عالی ذهن چون تفکر نیست ولی شاید مهمترین عامل است که زبان توانایی در تفکر و دیگر فعالیتهای ذهن را به میزان معجزه آسایی بالا می برد . تا جایی که می توان گفت تفکر و استدلال در مراحل بسیار مجرد از زبان غیر قابل تجزیه است . در این مراحل تفکر یعنی زبان و زبان یعنی تفکر .بدون زبان می توان تصور کرد که تفکر و دیگر فعالیتهای عالی ذهن در انسان وجود داشته باشد ولی مسلماً این فعالیتها در مراحل ابتدایی باقی می مانند . روان شناسان به این نتیجه رسیده اند که استعداد یا توانایی بالقوه برای یادگیری زبان چیزی است که ما از طریق وراثت در هنگام تولد با خود به دنیا آورده ایم و ساختمان عصبی هیچ حیوانی برای یادگیری زبان مجهز به چین دستگاهی نیست و یادگیری و استعمال زبان به عنوان دستگاهی از علائم آوایی قراردادی اختصاص به انسان دارد . چنانکه در بسیاری از حیوانات چون میمون هرگز تا حدی که در انسان است پرورده نشده اند .وظیفه مربیان این است که به وسعت تجربه ها و احساس کودکان ، که در واقع به منزله غذای فکر است ، بپردازد و کوشش و مراقبت کند تا کودکان واژه های ضروری را برای بیان افکار و تصورات خود در دسترس ذهن داشته باشند . آنگاه مربیان باید به ایجاد موقعیت هایی برای اظهار و بیان (مانند استدلال ، مقایسه ، قضاوت ، گزارش و …) کمک کند تا کودکان در شرایط طبیعی و واقعی یاد بگیرند که اندیشه ها و احساس های خود را چگونه در قالب لفظ ها بریزند و بدین ترتیب هم در نیروی ایجاد فکر و هم در مهارت بیان فکر پیشرفت کنند .

حتما بخوانید : تربیت کودکان

💚 مروری بر ادبیات موضوع

انسان دو توانش مهم دارد .یکی حس اخلاقی و دیگری زبان ، توانایی برقراری ارتباط با بکار گیری جمله و کلمه . زبان از بخشهای مهم میراث زیست شناختی انسان است . در فاصله کوتاه بین ۲ تا ۵ سالگی کودکان از مرحله ادای کلمه به گفتن جملات درست پیشرفت می کنند . کودکان به کمک زبان نیازها ، حالات درونی و نگرش هایشان را به دیگران تفهیم می کنند . در یک سالگی برخی از کودکان به هنگام گرسنگی ، کلمات ساده ای مثل شیر یا آب را بیان می کنند . زبان به انسان کمک می کند اشیا را در مقوله های نمادی و زبان شناختی رده بندی کند . زبان، انسان را قادر می سازد تا امور مختلفی را که خصوصیات مشترکی دارند، طبقه بندی کند مثل کلمه پرخاشگری که اعمال مختلفی دارد .معنایی که کودکان به کلمات نسبت می دهند غالبا با معنایی که بزرگسالان به کلمات نسبت می دهند تفاوت دارد .کودکان خانواده های طبقه ی متوسط به طور کلی در تمام اندازه گیری های استاندارد و توانش های زبانی از کودکان طبقه ی پایین نمره ی بیشتری می آورند ؛ شاید یکی از دلایل این امر این است که : مادرانی که متعلق به طبقات اجتماعی متفاوتی هستند به نحو متفاوتی با فرزندان خود حرف می زنند . پدیده زبان در جوامع انسانی به دو صورت گفتاری(صحبت کردن و گوش دادن)و نوشتاری(خواندن و نوشتن)در امر ارتباط و ارسال یا دریافت پیام و ایفای دیگر نقش های زبان به کار گرفته می شود.این چهار رکن را مهارت های زبانی گویند.در تقسیم بندی دیگر دو مهارت صحبت کردن و نوشتن”مهارت های تولیدی”و گوش دادن و خواندن”مهارت های ادراکی”یا دریافت زبان خوانده می شوند.

ادامه دارد…
گردآورنده: خانم الناز خاشعی