نقش و اهمیت زبان آموزی در پیش دبستانی

* زبان آموزی پیش دبستانی *

💛 كودك اولين درس هاي زبان آموزی را معمولاً در خانه شروع مي كند. مراكز پيش از دبستان نقش بسيار مهم و اساسي در رشد زبان كودكان  دارند که می توان به مهد کودک و پیش دبستانی نوید صدرا اصفهان اشاره کرد. هرچه فاصله سني اطرافيان كودك بيشتر باشد ، كودك نياز بيشتري به سخن گفتن خواهد داشت و در نتيجه پيشرفت بيشتري در زبان مي كند . اين فضا گاه كودك را براي هميشه خاموش مي كند و از سخن گفتن ، كه تا اين زمان به خوبي از عهده آن برآمده بود ، باز مي دارد و گاه بيش از پيش امكانات و انگيزه هاي سخنوري و کودکان و بين خود کودکان برقرار باشد تا كودك در اين مكان احساس آزادي بيشتري براي بيان افكار و عقايد خود بكند. در كار آموزش زبان ، مربی مانند والدين و گاهي بيشتر از آنها بر روي بچه ها تأثير دارد . صداي مربی و طرز بيان او و نحوه تلفظ كلمات و خيلي از رفتارها و مهارتهاي زباني او سرمشق و نمونه اي براي کودکان مي باشد .خصوصيات زباني مربی اغلب از طرف بچه ها مورد تقليد قرار مي گيرد . اين تقليد و تأثيرپذيري ، در كلاس هاي پايين تر بيشتر است . یک پیش دبستانی خوب باید ضمن فراهم آوردن فرصت براي خود گرداني ، استقلال و آزادي عمل و فراهم آوردن  فرصتهاي متنوع  يادگيري  مهارتهاي زباني و ارتباطي و تضمين كيفيت در اين فرصت ها و هدايت يادگيري كودكان زمینه پیشرفت آنان را در کلیه مراحل تحصیل ونهایتا زندگی را فراهم می کند .

💚 تحقيقات علمي نشان داده است كه : در پنج سال اول زندگي مهمترين هدف براي زبان آموزي گسترش دامنه لغات و يادگيري رمزهاي گفتاري است . كودك در اين دوران براي هر چيزي كه احساس مي كند ، مي خواهد كلمه يا نامي ياد بگيرد . در اين سنين كودك شيفته شنيدن داستان است و خوب مي تواند به شرح حالهايي كه متناسب با ذوق و رغبت اوست ، گوش فرا دهد . در اين دوره انتظار ما از كودك ، در زمينه  زبان ؛ برقراري ارتباط كامل با والدين و همبازي ها، شركت در محاوره هاي كودكانه ، بيان داستان و گوش دادن به شرح حال ها مي باشد .

💚 اهمیت و هدف زبان آموزی در کودکان

هدف اساسي از زباني آموزی آن است كه فراگيران بتوانند در گفت و شنودها شركت كنند و با هم ارتباط برقرار نمايند. احساسات و نظرات خود را بيان كنند. از  كلام موزون و آهنگين لذت ببرند.زبان تنها شرط و تنها عامل مؤثر در فعاليتهاي عالي ذهن چون تفكر نيست ولي شايد مهمترين عامل است که زبان توانايي در تفكر و ديگر فعاليتهاي ذهن را به ميزان معجزه آسايي بالا مي برد . تا جايي كه مي توان گفت تفكر و استدلال در مراحل بسيار مجرد از زبان غير قابل تجزيه است . در اين مراحل تفكر يعني زبان و زبان يعني تفكر .بدون زبان مي توان تصور كرد كه تفكر و ديگر فعاليتهاي عالي ذهن در انسان وجود داشته باشد ولي مسلماً اين فعاليتها در مراحل ابتدايي باقي مي مانند . روان شناسان به اين نتيجه رسيده اند كه استعداد يا توانايي بالقوه براي يادگيري زبان چيزي است كه ما از طريق وراثت در هنگام تولد با خود به دنيا آورده ايم و ساختمان عصبي هيچ حيواني براي يادگيري زبان مجهز به چين دستگاهي نيست و يادگيري و استعمال زبان به عنوان دستگاهي از علائم آوايي قراردادي اختصاص به انسان دارد . چنانكه در بسياري از حيوانات چون ميمون هرگز تا حدي كه در انسان است پرورده نشده اند .وظيفه مربیان اين است كه به وسعت تجربه ها و احساس کودکان ، كه در واقع به منزله غذاي فكر است ، بپردازد و كوشش و مراقبت كند تا کودکان واژه هاي ضروري را براي بيان افكار و تصورات خود در دسترس ذهن داشته باشند . آنگاه مربیان بايد به ايجاد موقعيت هايي براي اظهار و بيان (مانند استدلال ، مقايسه ، قضاوت ، گزارش و …) كمك كند تا كودكان در شرايط طبيعي و واقعي ياد بگيرند كه انديشه ها و احساس هاي خود را چگونه در قالب لفظ ها بريزند و بدين ترتيب هم در نيروي ايجاد فكر و هم در مهارت بيان فكر پيشرفت كنند .

حتما بخوانید : تربیت کودکان

💚 مروری بر ادبیات موضوع

انسان دو توانش مهم دارد .يکي حس اخلاقي و ديگري زبان ، توانايي برقراري ارتباط با بکار گيري جمله و کلمه . زبان از بخشهاي مهم ميراث زيست شناختي انسان است . در فاصله کوتاه بين 2 تا 5 سالگي کودکان از مرحله اداي کلمه به گفتن جملات درست پيشرفت مي کنند . کودکان به کمک زبان نيازها ، حالات دروني و نگرش هايشان را به ديگران تفهيم مي کنند . در يک سالگي برخي از کودکان به هنگام گرسنگي ، کلمات ساده اي مثل شير يا آب را بيان مي کنند . زبان به انسان کمک مي کند اشيا را در مقوله هاي نمادي و زبان شناختي رده بندي کند . زبان، انسان را قادر مي سازد تا امور مختلفي را که خصوصيات مشترکي دارند، طبقه بندي کند مثل کلمه پرخاشگري که اعمال مختلفي دارد .معنايي که کودکان به کلمات نسبت مي دهند غالبا با معنايي که بزرگسالان به کلمات نسبت مي دهند تفاوت دارد .کودکان خانواده هاي طبقه ي متوسط به طور کلي در تمام اندازه گيري هاي استاندارد و توانش هاي زباني از کودکان طبقه ي پايين نمره ي بيشتري مي آورند ؛ شايد يکي از دلايل اين امر اين است که : مادراني که متعلق به طبقات اجتماعي متفاوتي هستند به نحو متفاوتي با فرزندان خود حرف مي زنند . پدیده زبان در جوامع انسانی به دو صورت گفتاری(صحبت کردن و گوش دادن)و نوشتاری(خواندن و نوشتن)در امر ارتباط و ارسال یا دریافت پیام و ایفای دیگر نقش های زبان به کار گرفته می شود.این چهار رکن را مهارت های زبانی گویند.در تقسیم بندی دیگر دو مهارت صحبت کردن و نوشتن”مهارت های تولیدی”و گوش دادن و خواندن”مهارت های ادراکی”یا دریافت زبان خوانده می شوند.

ادامه دارد…
گردآورنده: خانم الناز خاشعی