لکنت زبان نوعی اختلال گفتار است که مشکلاتی را در برقراری ارتباط با سرعت مناسب و به طور پیوسته و روان ایجاد می
کند.
در واقع لکنت زبان عبارت است از تکرار، کشش و یا قفل شدن غیر ارادی کلمه یا بخشی از کلمه که فرد قصد بیان آن را دارد. در
اینجامعمولا همراه با تلاش برای بیان درست کلمات، تغییراتی نیز در سر گردن به شکل پلک زدن، شکلک در آوردن، لرزش فک،
لبها و یا کج کردن سر دیده می شود.
لکنت به طور معمول در چه زمانی شروع می شود؟
شروع لکنت به طور شایع در سنین 2 – 7سالگی می باشد. معمولا بعد از 12سالگی ابتلابه لکنت زبان دیده نمی شود، مگر
در مواردی که سانحه مغزی جدی اتفاق افتاده باشد. بنابراین لکنت در زمانی که کودک با سرعت زیاد در حال یادگیری زبان
است به شکل تدریجی شروع می شود.
فهرست مطلب
انواع لکنت:
_۱لکنت کلونیک یا حالت تکراری در بیان کلمه:
در این نوع از لکنت زبان کودک یک سیلاب از کلمهای را )که معمولاً اولین سیلاب کلمه را( با سرعت و تشنج تکرار میکند.
مث ًلا کلمه پدر را چنین بیان میکند: پ پ پ پدر.
_۲لکنت تونیک یا توقف در تلفظ: در این حالت در فعالیت عضلات تلفظی چند ثانیه توقف و سکون بوجود میآید و
کودک دچار وقفه در تلفظ و ادای کلمه همراه با فشار، کوشش و حرکات خاصی است. کودک مبتلا به این لکنت برای ادای
کلمه شدید ًا به خودش فشار میآورد و پس از لحظاتی سکون بطور ناگهانی و با تشنج کلمه را ادا میکند. مراحل مختلف
لکنت کودکانی که دچار لکنت زبان هستند معمولاً و از بدو پیدایش لکنت تا مرحله نهایی مراحل مختلفی را به شرح زیر
میگذراند.
لکنتی که کودک پذیرفتهاست؛ کودک در این مرحله متوجه میشود که برخی از حروف و کلمات را بطور غیرطبیعی تکرار
میکند. اما به نظر میرسد که نگران حالت گویایی خودش نیست. کودک از این که اختلال تکلمی دارد ناراحت نبوده و
رنجی نمیبرد و کوششی هم برای رفع آن نمینماید. در این مرحله، لکنت کودک معمولاً همراه با اختلالات تنفسی یا علایم و
عوارض بیماری نیست. نوع لکنت کودک در این مرحله بیشتر از لکنت تکراری است و به همین دلیل در این حالت برنامههای
گفتار درمانی مؤثر است.
لکنتی که کودک در برابر آن واکنش نشان میدهد )لکنت پسرانده( :بتدریج که کودک بزرگ شده و دامنه مکالمات وسیع تر
میشود به واسطه رفتارهای خاص و فشارهایی معمولاً از سوی همسالان، والدین و معلمان متوجه کودک میشود، که کودک
بطور قابل توجهی با تعجب و گاه همراه با دلسردی نسبت به چگونگی اختلالات گویایی خود عکسالعمل نشان میدهد. مث ًلا
به محض اینکه برخی از اعضای فامیل و نزدیکان و اطرافیان کودک متوجه میشوند که او لکنت دارد، رفتارها و واکنشهای
مختلفی نشان میدهند. وی این واکنشها را درک کرده و بالطبع عدم اطمینان و تنش عضلانی او بیشتر میشود. لکنت
پیچیده و شدید بتدریج که حرکات و رفتار ضمنی همراه با لکنت به صورت غیرارادی ظاهر میگردد، شدت لکنت افزایش
مییابد. به نحوی که کودک نسبت به همه موفقیتها و به همه کلمات و همه اصواتی که با عدم روانی و سلامت او در صحبت
توأم میشوند، حساسیت و نگرانی پیدا میکند. در این شرایط لکنت خود، روز به روز پیچیدهتر و شدیدتر میشود. بطوری
که هر چقدر بیشتر نسبت به موفقیتها، کلمات و جملات از خود نگرانی و ترس نشان میدهد، لکنت او بیشتر میشود و هر
چقدر لکنت او بیشتر میشود نگرانی و ترس او از شرایط و موقعیتها و کلمات و اصوات افزایش مییابد
یکی از مسائل و مشکلات خاص دوران کودکی اختلالات و ناروانی های گفتاری است که از جمله شایع ترین آنها می توان
از لکنت زبان نام برد.
دلایل لکنت زبان در کودکان:
رشد نوروفیزیولوژیکی نامناسب کودک
سابقه ی خانوادگی در لکنت زبان
آسیب های مغزی ناشی از سکته مغزی یا تشنج
ضربه ی شدید عاطفی
ناهنجاری ارثی در مغز که به مرکز تکلم آسیب می زند
حتی گاهی اوقات قرار گرفتن کودک در شرایط چالش برانگیزی مثل سخنرانی در جمع می تواند احتمال وقوع لکنت زبان در
او را بالا ببرد بدون اینکه از وجود آن مطلع باشد.
تشخیص لکنت زبان در کودکان
برای این کار نیاز به هیچ آزمایشی نمی باشد و یک متخصص اعصاب یا یک آسیب شناس گفتاری می تواند آن را تشخیص
دهد. البته خود کودک یا اطرافیان او می توانند متوجه ناتوانی او در تکلم صحیح هجا ها شوند و جهت درمان آن توسط
گفتار درمانگر اقدام کنند.
درمان لکنت زبان در کودکان
معمولا این مشکل با گذر زمان و رشد مغز در کودکان برطرف می شود. در مواردی هم که علت لکنت مشکل نورولوژیک،
ضربه عاطفی یا محیط استرس زا باشد می توان با مراجعه به پزشک و یا در صورت نیاز مصرف قرص های ضد اضطراب،
ضد افسردگی و … برای درمان آن اقدام کرد.
یکی از درمان های مهم لکنت زبان گفتار درمانی است که توسط گفتار درمانگر انجام شده، وقفه های گفتاری را کاهش داده
و اعتماد به نفس کودکان را بالا ببرد. در این روش از متد های تشویقی برای تحریک کودک به صحبت کردن، بررسی الگوی
تنفسی، ماهیچه های درگیر و حنجره او برای ترغیب کودک به ادای صحیح کلمات و … استفاده می شود.
این مورد بیشتر برای کسانی مناسب است که به مدت سه تا شش ماه لکنت زبان، سابقه ی خانوادگی آن یا ضربه عاطفی از
لکنت خود داشته اند.
والدین هم می توانند با یادگیری چند تکنیک گفتار درمانی به کودک برای کمتر احساس کردن لکنت خود و برطرف شدن آن
کمک کنند. گوش دادن، صبر کردن، اختصاص دادن زمان هایی تنها برای صحبت کردن با کودک و حوصله زیاد داشتن در این
مورد بسیار مهم است.
گفتار درمانگر می تواند به والدین یاد دهد که در چه زمانی در صحبت کودک خود مداخله کنند، چون اگر این کار در زمان
نادرست انجام گیرد می تواند باعث ترس کودک و بدتر شدن شرایطش شود.
آیا لکنت زبان درمان دارویی دارد؟
تاکنون وجود دارویی که بتواند لکنت زبان را کاهش دهد به اثبات نرسیده است. با این حال تحقیقات اخیر حاکی از آن
است که افزایش فعالیت ) (hyperactivityدر ماهیچه های کنترل کننده ی گفتار وجود دارد و دارو هایی که این فعالیت
زیاد را آهسته تر می کنند می توانند مفید باشند.
نام نویسنده:خانم ندا دلفراز
بدون دیدگاه